Max Tailleur,
Als mijn agenda het toelaat wandel ik op zaterdag het liefst door mijn stadje en ga een bakje doen bij mijn stamkoffieshop. Bijpraten en de week doornemen met kennissen uit alle windstreken. Afgelopen zaterdag was zo’n dag en aan de stamtafel kregen we een discussie over wat er is gebeurd met onze humor.
Jamal, Rasnederlander en tweede generatie Marokkaan, vroeg zich af wanneer het was misgegaan. “Sinds wanneer kunnen we niet meer met elkaar en om elkaar lachen”. De val van de muur, Srebrenica, de Twintowers, Facebook? We kwamen tot de conclusie dat we vroeger juist moppen maakten over de grootste ellende die de planeet overkwam en over elkaar.
Of het nou over de holocaust ging, over de hongersnoden in Afrika, Polen of Biaffra, de stroom moppen was oneindig. Humor was dé manier om ellende te verwerken en om drama’s op te slaan in het collectieve geheugen.
Tijdens mijn jeugd was poepen nog een feest. Er hingen niet alleen touwtjes uit alle brievenbussen maar ook op iedere toilet hing, aan een touwtje, minstens één moppenboek van Max Tailleur. Max Tailleur was de Godfather van de Jodenmoppen en van Joodse afkomst. Dat 40 jaar geleden de helft van de moppen die in kroegen en bij het koffieapparaat werden verteld over Sam en Moos gingen, hebben we aan hem te danken.
Toen er nog twee bossen per jaar werden gekapt om daar papier van te maken voor telefoonboeken, stond op de pagina met alle alarmnummers ook het telefoonnummer van de Geinlijn. Tegen betaling van een kwartje kreeg je een bandje met de stem van Max, die iedere dag een nieuwe mop vertelde. Je hoorde de mop van Max en daarna vertelde je hem door aan iedereen die het wilde horen. Je was geen antisemiet maar je had gewoon gevoel voor humor.
Wanneer is de humor zijn onschuld verloren en werd een grap een politiek statement? Het is toch gek dat als Najib Amhali een grap verteld over Marokkanen dat we wel allemaal mogen lachen, maar als ik hem vertel ben ik een racist. We zijn toch allemaal Nederlanders. Waarom voelen we ons allemaal zo aangevallen als we zelf een keer het lijdend voorwerp zijn van een grap. Ik ben bang dat door het populistische Wij-Zij denken de zelfspot het ruimschoots heeft verloren. We kunnen niet meer lachen om onszelf en daardoor willen we ook niet dat iemand anders over ons lacht. We zijn de zelfspot verloren.
Weet jij nog wanneer jij voor het laatst smakelijk kon lachen om je veel te grote neus, je kale kop, je 5o kilo overgewicht, je afkomst of je mislukte tattoo van Thierry Baudet? Niet? Dan wordt het de hoogste tijd. Zelfspot is zelfmedicatie. Ik vertel op ieder podium wat voor sukkel ik ben en het is heerlijk als daar hard om wordt gelachen.
Dus kijk ‘s morgens net zo lang in de spiegel tot je om jezelf hebt gelachen
en ga dan pas de deur uit. Heel veel plezier.
Jan van Piekeren.