Toen we eind verleden jaar een paar items mochten maken over wat schulden met mensen doen, ben ik me voor het eerst bewust geworden, dat schulden mensen letterlijk ziek maakt. Als je dag en nacht bezig bent om zonder touwtjes toch de eindjes aan elkaar te knopen, geeft dat zoveel stress, dat er gewoonweg geen ruimte meer over is om aan een oplossing te werken.
die ene klapper
Als je in de overlevingsmodus zit, ben je allang blij dat je vandaag door komt, dat de kinderen vandaag een normale maaltijd krijgen en geen brood met pindakaas. Het is natuurlijk logisch dat je droomt van die ene klapper waardoor alle ellende in één keer verdampt. Zonder hoop helemaal geen leven.
af en toe een kraslot
Dus koop je af en toe een kraslot om je eigen lot weer heel even in eigen hand te hebben. Je offert ook twee warme maaltijden per maand op om toch een lot van de postcodeloterij te kunnen betalen. Het idee dat de hele straat een godsvermogen zou kunnen winnen en jij in de shit zou blijven zitten is ondraaglijk.
randen tot kunst verheven
De schuldenstress blokkeert je niet alleen, maar maakt je ook extra kwetsbaar voor oplichterij; in ons Neoliberale paradijs ook wel marketing genoemd. Binnen de wettelijke kaders is liegen en bedriegen namelijk geen enkel probleem en de regels een beetje oprekken moet ook kunnen. Het internet barst van de keurige soms beursgenoteerde bedrijven, die de randen van wat mag tot kunst hebben verheven.
beetje geld uitgeven
Als je een persoonlijk bericht krijgt waarin wordt verteld dat je geselecteerd bent om een grote te winnen of er wordt je verteld dat er, geheel gratis, een nieuwe laptop voor je klaar staat, ga je toch even kijken en als je na drie keer klikken nog steeds bij de winnaars hoort, wil je ook best een beetje geld uitgeven of al je persoonlijke data achter te laten, om de hoofdprijs binnen te slepen, die je wereld gaat veranderen.
Deze marketingstrategie heet Sweepstake en heeft sinds het internet een enorme vlucht genomen. Door big data weten de bedrijven beter dan ooit op welke knoppen gedrukt moet worden om bij ons te scoren.
likken aan de achterkant
Natuurlijk is het geen nieuw fenomeen. De grootste oplichter die ik me uit mijn jeugd kan herinneren is uitgeverij Readers Digest. Het is misschien niet meer voor te stellen maar “vroeger” kwam de postbode iedere dag de post brengen. We hadden nog geen internet, dus deden we toen ieder mailtje in een aparte envelop, likten aan de achterkant van een postzegel en plakte deze rechtsboven op de envelop. Voorzien van het adres van de ontvanger gooiden we alle enveloppen in een brievenbus, die overal op loopafstand stonden. De posterijen haalde de brievenbussen leeg en zorgde ervoor dat de enveloppen bij de ontvanger terechtkwamen. Het heeft jaren heel goed gewerkt.
Mercedes
Soms zat er tussen alle post een gouden envelop die nauwelijks door de brievenbus heen kon. Er zat een brief in met onze naam in de aanhef. We werden door de directeur zelf gefeliciteerd met de Mercedes die we hadden gewonnen. Je dacht dat het een grapje was maar er zat ook nog een interview bij met de vorige winnaar, compleet met foto van de winnaar in de showroom. Je moest 5 vakjes open krassen om te weten of je hem echt “kon” winnen. Bingo, drie vakjes met een Mercedes, hoe was het mogelijk. Nu hoefde je alleen nog voor een prikkie een jaar abonnement te nemen op maandblad Het Beste om kans te blijven houden op de droomauto.
adressenbestand van de BKR
Vroeger moest je als bedrijf nog miljoenen investeren. Huis aan huis je gouden enveloppen door de brievenbussen gooien om op deze manier ook de kwetsbaren te bereiken. Dat is online niet meer nodig. Je koopt ergens een kopie van het adressenbestand van de BKR en met één druk op de knop bereik je als winnaar precies de slachtoffers die je zoekt. Er wordt niet meer met hagel geschoten maar doelgericht op de persoon..
stroopwafels
Wat ben ik blij dat de Postcodeloterij nog wel onze Oudhollandse brievenbus weet te vinden als we zijn geselecteerd om kans te maken miljonair te worden. Je hoeft er alleen nog maar een paar loten bij te nemen en je wint gegarandeerd.
Het voordeel van een lege portemonnee is wel dat een pak stroopwafels ook al een hoofdprijs is.
Jan van Piekeren